Endometriozis çoğunlukla üreme çağındaki kadınları etkileyen bir hastalıktır.Normalde rahimin içinde olması gereken iç doku tabakasının rahimin dışında bulunmasıdır.Her adet döneminde o tabakada kanama oluşur,rahimin içinden kan dışarı atılır ama bu hatalı yerleşen dokunun kanamasının dışarı akışı yoktur.Bu kan da birikir ve endometrioma (çukulata kisti) oluşturur.İçindeki sıvının renginin çukulataya benzemesi nedeniyle bu ad konulmuştur. Endometriozis en çok yumurtalıklarda oluşur. Kesin olarak bilinememekle beraber toplumda % 5-10 oranında bulunur. Karın boşluğunda, tüplerde,rahim ağzında,vajinada,bağırsaklarda,cerrahi yaralarda da oluşabilir.Nadir olarak göbek deliği,burun zarı gibi uzak organlarda da görülebilir. Aşağıdaki resimde endometriozisin yayılımını görebilirsiniz:
Endometriozisin kesin oluş nedeni bilinmiyor ama tıbbi bazı hipotezler mevcut.Endometriozisin yol açtığı yapışıklık ve çukulata kistleri hastada en çok ağrıya sebep olmaktadır.Adet sancısı,ilişki sırasında ağrı,sırt , bel, karın ağrısı,adet dönemi öncesi lekelenme tarzı kanama,kısırlık bu hastalığın en çok sebep olduğu rahatsızlıklardır. Tanı için Ultrasonografi iyi bir yöntem olup,kesin tanı cerrahi sırasında patoloji ile mümkündür. Oluşturduğu yapışıklık şiddetine göre endometriozis evrelere ayrılır.(Evre 1-2-3-4 ).Evrenin artması ile şikayetlerin şiddetinin artması arasında direkt bir bağ yoktur.Evreleme sadece yapışıklığın derecesini gösterir.Bunu tespit etmenin en iyi yolu laparaskopi operasyonudur. Resimde endometriozisin yaptığı yapışıklıkları görebilirsiniz;
Endometriozisin kesin bir tedavisi mevcut değil.Hastanın şikayetine veya isteğine göre (gebelik mesela ) gerekli tedavi planlanabilir.En çok kullanılan doğum kontrol hapları ve ağrı kesiciler.Kısa süreli kullanılan ve sahte menapoz yaratan iğneler de mevcuttur.Jinekoloğunuzun önerisi ile endometriozisin evresine göre tedavi seçilebilir.Şiddetli yapışıklıklarda en iyi yol cerrahi tedavidir.Kısırlık ve büyük çukulata kistleri için de cerahi tedavi seçilebilir.Çukulata kisti alındıktan sonraki 6 ay gebe kalmak için ideal dönemdir,eğer başarılı olunamazsa tüp bebek tedavisi denenebilir. Endometriozis biz doktorlar için de tanısı ,tedavisi zor ve uzun bir hastalıktır,bundan dolayı ileri bilgi için jinekoloğunuza başvurabilirsiniz.